Sinds 2018 moeten alle steden en gemeenten onder impuls van Weyts een lokaal zwerfkattenbeleid opstellen en uitvoeren. “Het zwerfkattenbestand moet in élk dorp en elke stad van Vlaanderen beheerd worden, anders dreigt er leed voor dieren en overlast voor mensen”, zegt Weyts. “Elke kattin wordt vruchtbaar vanaf 5 à 6 maanden en kan vanaf dan elk jaar 3 nestjes van 3 tot 6 kittens krijgen. Na 5 jaar kunnen de nakomelingen van 1 kat zo oplopen tot wel 5.000 katten.”
Overlast van zwerfkatten beperken
Vlaanderen wil zo min mogelijk zwerfkatten. Dat is belangrijk, want zwerfkatten leven buiten in alle weersomstandigheden, zijn vaak ondervoed en lopen vaak ziektes en verwondingen op. Een zwerfkat leeft dan ook maar 2 tot 4 jaar, terwijl een huiskat gemiddeld 8 jaar ouder wordt. Daarnaast veroorzaken zwerfkatten vaak overlast: ze scheuren vuilzakken open of maken lawaai tijdens de paartijd of gevechten. Om de problematiek aan te pakken, vereist Weyts sinds 2018 dat alle lokale besturen een zwerfkattenbeleid uitstippelen en uitvoeren. Dat betekent dat gemeenten een plan opstellen, een centraal meldpunt voorzien en zwerfkatten vangen en steriliseren.
Nu blijkt dat de Vlaamse steden en gemeenten sinds 2018 30% meer zwerfkatten gevangen hebben en er ook in geslaagd zijn om het aantal adopties van die zwerfkatten met 143% op te drijven. Er gebeurt veel op het terrein: vorig jaar werd bijvoorbeeld iets meer dan de helft van de katten teruggeplaatst. Nog eens ¼ vond een nieuwe thuis en werd geadopteerd. Bovendien werd 7 op 10 van de gevangen zwerfkatten na het vangen gesteriliseerd. Dat alles blijkt uit bevragingen die Weyts liet uitvoeren bij de lokale besturen om goed de vinger aan de pols te houden rond de zwerfkattenproblematiek en het gemeentelijke beleid. De resultaten tonen ook op een andere manier dat de lokale besturen het probleem steeds meer aanpakken: in 2024 werd een recordbedrag van € 9.529 per gemeente uitgegeven aan het zwerfkattenbeleid, een stijging van 49% sinds 2018.
Katten redden van een leven op straat
“De lokale besturen zijn samen met de vele vrijwilligers onze belangrijkste bondgenoten in het zwerfkattenbeleid”, aldus Weyts. “7 jaar geleden hebben we de gemeenten mee op de kar getrokken. Intussen draait de motor volop: zo kunnen we heel wat nieuwe zwerfkittens voorkomen en katten redden van een leven op straat. Het blijft een werk van lange adem, maar binnen enkele jaren zullen we de vruchten plukken van de inspanningen die we vandaag leveren.”
